-
درس 1
در این درس کارکنان دندانپزشکی تعریف می شوند و سهم آنها در کنترل عفونت مشخص می شود.
-
درس 2
-
درس 3
-
درس 4
-
درس 5
-
درس 6
-
درس 7
-
درس 8
-
درس 9
-
درس 10
-
درس 11
-
درس 12
-
درس 13
-
درس 14
-
درس 15
-
درس 16
-
درس 17
-
درس 18
-
درس 19
-
درس 20
-
درس 21
-
درس 22
روش‌های پیشگیری از عفونت در دندانپزشکی
پیشگیری از عفونت در دندانپزشکی
اولین قدم در جلوگیری از انتقال عفونت HBV، HCV، و HIV به کارکنان درمانی، اجتناب از آلوده شدن به خون است (19،96،97).
عفونت هنگامی انتقال می‌یابد که پوست کارکنان توسط وسایل تیز و یا سرسوزن آلوده زخمی شود و یا اینکه مخاط چشم، بینی، دهان، یا پوست ناسالم (پوست دارای جراحات و یا درماتیت) در تماس مستقیم با خون یا سایر مایعات بدن فرد آلوده قرار گیرند.
مطالعات نشان داده‌اند که جراحات پوستی در دندان‌پزشکان عمومی و جراحان دهان نسبت به جراحان عمومی و ارتوپدی کمتر مشاهده می‌شود و میزان آن از اواسط دهه 1980 رو به کاهش بوده است (102-98).
این کاهش را می‌توان به عوامل زیر نسبت داد:
- استفاده از روش‌های کاری ایمن تر
- استفاده محتاطانه از ابزارهای تیز و تغییر در طراحی این ابزار
- آموزش کارکنان درمانی (103،104)
ویژگیهای جراحت‌های پوستی کارکنان مراکز دندانپزشکی
(1) در خارج از دهان بیماران اتفاق می‌افتد که بدین ترتیب تماس مجدد زخم پوستی با بافت‌های بیمار کاهش می‌یابد
(2) خون ریزی کمی اتفاق می‌افتد
(3) به وسیله فرز، سر سوزن، چاقوهای لابراتواری و سایر ابزارهای تیز ایجاد می شوند ( 106-105و 102-99).
این گونه جراحات در میان جراحان دهان بیشتر در مواقعی اتفاق می‌افتد که با سیم‌های مخصوص شکستگی فک کار می‌کنند (104،107).
از مقالات چنین برمی‌آید که میزان سابقه و تجربه کاری تأثیری بر احتمال ایجاد جراحت در دندان‌پزشکان عمومی یا جراحان دهان ندارد (100،104،107).
چگونه می توان احتمال انتقال عفونت در دندانپزشکی را کاهش داد؟
1-توصیه‌های پیشگیرانه استاندارد
در دندانپزشکی می توان در اکثر موارد با کاهش تماس با خون، پیروی از اقدامات پیشگیرانه استاندارد و تغییر در روش اجرای کارهای دندانپزشکی از انتقال عفونت جلوگیری به‌عمل آورد.
با بکار بستن این موارد در سال‌های اخیر میزان جراحت‌های پوستی در میان دندان‌پزشکان کاهش یافته است (100-98 و 103).
با وجود همه این کوشش‌ها، جراحت‌های ناشی از سرسوزن های دندانپزشکی و تماس با خون گاه گاهی اوقات اتفاق می‌افتند که موجب نگرانی هستند چون بیشترین احتمال انتقال عفونت از این طریق است.
اقدامات پیشگیرانه استاندارد شامل استفاده از وسایل حفاظت شخصی مانند دستکش، ماسک، عینک ، شیلد صورت، و گان به منظور جلوگیری از تماس پوست و غشای مخاطی با عفونت است.
سایر اقدامات پیشگیرانه مانند استفاده از محافظ انگشتان هنگام بخیه زدن به کاهش ایجاد جراحات موقع اجرای درمانهای دندانپزشکی کمک می‌کنند.
2-کنترل های مهندسی
با اعمال کنترل‌های مهندسی در ساخت وسایل تیز می‌توان شرایط لازم برای انتقال خون و دیگر مایعات بدن بیمار را به حداقل رساند.
به این ترتیب که در ساخت وسایل تیز تغییراتی ایجاد گردد تا کمترین تماس را با پوست دست دندان‌پزشک داشته باشد. به‌عنوان مثال سرسوزن‌های تزریق ماده بیحسی به طوری تغییر یابد که دارای محافظ باشد تا از صدمه زدن به پوست دست دندان‌پزشک و یا دستیار دندان‌پزشک جلوگیری به عمل آید (101،103،108).
3-کنترل های حین کار
کنترل‌های حین کار با تغییراتی که در روش انجام کارهای دندانپزشکی ایجاد می‌کند شرایطی فراهم می‌نماید که به کارکنانی که با وسایل تیز مانند سر سوزن، قلم‌های جرمگیری، چاقوهای تیز لابراتوار، فرزها، سوندهای دندانپزشکی سروکار دارند کمترین صدمه وارد شود.
این کنترل‌ها می‌تواند شامل موارد زیر شود:
-درآوردن فرز از توربین دندانپزشکی قبل از جدا کردن توربین از یونیت دندانپزشکی،
-محدود کردن استفاده از انگشتان برای کنار زدن بافت (زبان و لوپ) بیمار به هنگام بخیه زدن و تزریق بیحسی
-به حداقل رساندن حرکات غیر کنترل‌شده وسایل تیز مانند قلم‌های جرمگیری و چاقوهای لابراتواری (101،105)
همانطور که مشخص است سرسوزن ها بیشترین نقش را در ایجاد جراحات پوستی به عهده دارند و اعمال کنترل های مهندسی و کنترل های حین کار در خصوص آنها اهمیت ویژه ای دارد. انواع ایمن تر وسایل تیز در محیط های بیمارستانی تامین شده است و تاثیر کاربرد آنها در کاهش جراحات پوستی مورد تایید پژوهش ها قرار گرفته است (112-110). سرنگهای تزریق بیحسی با قابلیت آسپیراسیون باعث افزایش ایمنی در دندانپزشکی شده است اما چون ایجاد جراحات در دندانپزشکی کم است تا کنون نتوانسته اند میزان تاثیرگذاری آنها را معین کنند.
از مصداق های کنترل های حین کار در خصوص نیدل ها ، قراردادن سر سوزن‌های یکبار مصرف استفاده شده و تیغ های جراحی استفاده شده در ظرف مقاوم و غیرقابل سوراخ شدن در حالی که در کمترین فاصله تا محل استفاده قرار داشته باشند (2،7،13 و 115-113).
سرپوش سرسوزن‌های دندانپزشکی باید با دقت بر روی آنها گذاشته شود و ترجیحاً تکنیک یک دستی (One-Handed Recapping) و یا سایر تکنیک هایی که مانع از تماس نوک سرسوزن با دست شود مورد استفاده قرار گیرد.
کارکنان درمانی نباید قبل از دور انداختن سر سوزن‌ها آنها را خم کنند. قبل از جدا کردن سر سوزن‌ها از سرنگ تزریق دندانپزشکی باید سرپوش آن گذاشته شود.
قبل از دست به دست کردن سرنگ تزریق دندانپزشکی باید سرپوش سر سوزن گذاشته شود.
علاقه‌مندان جهت دریافت اطلاعات بیشتر درباره کنترل‌های حین کار به منابع زیر مراجعه نمایند.http://www.cdc.gov/OralHealth/infectioncontrol/forms.htm